ავტო პანორამა

მარკიონე კარლოს გონის წარმატების გამეორებას ცდილობს

(გაგრძელება, დასაწყისი 6 მაისი)

Marchionne faces tough challenge to match Ghosn's success

24 მაისი

სერჯო მარკიონე

..........................................

კარლოს გონმა რომ ”ნისანი” ჩაიბარა (1999 წელს), იაპონური კომპანია აღმავლობის გზაზე იყო, რასაც ვერ ვიტყვით იმ ”კრაისლერზე”, რომელიც ”ფიატს” და მასთან ერთად, სერჯო მარკიონეს ჩააბარეს. კრიზისმა საერთოდ მოსპო ამერიკული კომპანია. ხარჯების შეკვეცის საბაბით, ”კრაისლერის” ძველმა პატრონმა, საინვესტიციო ჯგუფმა ”ცერბერუსმა”, ახალი ავტომობილების შემუშავებისთვის გამოყოფილი ბიუჯეტიც კი შეკვეცა.

როცა მარკიონემ ამერიკული კომპანია ჩაიბარა (ერთი წლის წინ), ”კრაისლერის” ინჟინრები მცირე რაოდენობით მოდელების შემუშავებით იყვნენ განახლებული. ამასთან, სამოდელო გამაში საერთოდ ვერ ნახავდით მცირეგაბარიტიანსა და საწვავის ეკონომიური ხარჯის მქონე ავტომობილებს. ახლა კი, მალე ”კრაისლერის” დილერთა შოურუმებში, ”ფიატ 500”გამოჩნდება. თანდათან კი ამერიკული საავტომობილო ჯგუფის ორი ბრენდის (კრაისლერის და დოჯის) სამოდელო გამაში, ”ფიატის” ჯგუფში შემავალი კომპანიების (ფიატი, ალფა რომეო და ლანჩა) მცირეგაბარიტიანი ავტომობილების ბაზაზე შექმნილ ავტომობილებსაც ვიხილავთ.

მართალია, სათავეში გონის მისვლისას, ”ნისანმა” ზედიზედ მეოთხე წელი დაასრულა ზარალით, მაგრამ მის საწარმოო პროგრამაში რამდენიმე ახალი მოდელი გამოჩნდა. ამასთან, ”რენომ”, რომელმაც იაპონური კომპანიის 36.8 პროცენტი დაისაკუთრა, ”ნისანის” მოსასულიერებლად, 5.4 მილიარდი დოლარის ინვესტიცია გაიმეტა. მოკლედ, გონს წარმატების საფუძველი რეალურად შემზადებული დახვდა.

კარლოს გონი

.......

.......

.......

.......

.......

.......

გონის გამოწვევები

მაგრამ რა თქმა უნდა, პრობლემები გონსაც დახვდა. უპირველეს ყოვლისა, ეს კულტურული განსხვავება იყო. ის დასავლეთის ტიპის პირველი მენეჯერი გახდა, რომელიც სათავეში იაპონურ კომპანიას ჩაუდგა. იმისათვის, რომ ნაწილობრივ იაპონელად ეგრძნო თავი, გონმა სალაპარაკო იაპონურის შესწავლა დაიწყო, ”ნისანის” კაფეტერიაში იაპონურ საკვებს მიირთმევდა და იმავე ესკალატორით სარგებლობდა, რითაც ”ნისანის” რიგითი თანამშრომლები.

იაპონურის სწავლით, გონმა ”ნისანის” აღმასრულებლებს და რიგით თანამშრომლებს შორის სიმპათია და ნდობა დაიმსახურა. ამას განსაკუთრებული მნიშვნელობა იაპონური კომპანიის რესტრუქტურიზაციის პროცესში ჰქონდა. ”ხარჯების გამანადგურებელმა”, როგორც მას ფრანგულ პრესაში შეარქვეს, რესტრუქტურიზაციის დროს ხუთი საწარმო დახურა და 21 000 თანამშრომელი დაითხოვა, რაც ”ნისანის” მუშათა შტატის დაახლოებით 14 პროცენტს შეადგენდა. ასეთ რადიკალურ ნაბიჯებს კი ავტორიტეტული ხელმძღვანელი სჭირდებოდა.

ანალიტიკოსთა შეფასებები

დღეისათვის, ორი კომპანიის (რენოს და ფიატის) შეფასებისას, სააგენტო ბლუმბერგი შემდეგ მონაცემებს აქვეყნებს: 34 ანალიტიკოსიდან, 12 ”რენოს” აქციების შეძენას გვირჩევს, 9-ს აზრით, კარგი იქნება ამ კომპანიის აქციების შენარჩუნება, 5 კი ფიქრობს, რომ უკეთესი იქნება მათი გაყიდვა. დანარჩენები პროგნოზისგან თავს იკავებენ. ”ფიატის” შემთხვევაში, მისი ქციების ყიდვას 12 ანალიტიკოსი გვირჩევს, ამდენივეს აზრით, კარგი იქნება აქციების შენარჩუნება და მხოლოდ 10-ს მიაჩნია, რომ აუცილებელია ტურინული კონცერნის აქციების თავიდან მოშორება. აშკარაა, რომ ”ფიატთან” დაკავშირებით, ანალიტიკოსებს ამ ეტაპზე, უფრო ჩამოყალიბებული აზრი აქვთ.

”მორგან სტენლის” ყველაზე ავტორიტეტული ევროპელი ანალიტიკოსი საავტომობილო ინდუსტრიის დარგში, ედამ ჯონასი, ვინც იმავდროულად, ბლუმბერგის საუკეთესო ანალიტიკოსიცაა, ამბობს, რომ ”ფიატი” ამჟამად ზედმეტადაა შეფასებული. თუმცა დასძენს, რომ შესაძლოა, იტალიური კონცერნის ფასეულობას ”კრაისლერმა” დამატებითი წონა შესძინოს.

სამაგიეროდ, სხვა ავტორიტეტული სპეციალისტები ”ფიატის” აქციების გაყიდვის რეკომენდაციას იძლევიან. მათი აზრით, იტალიურ ავტო მწარმოებელს, გლობალურ ბაზარზე, მათ შორის ჩინეთში გავრცელების ნალები შანსი აქვს. თუმცა, არიან ისეთებიც, რომლებიც საპირისპიროში არიან დარწმუნებულნი.

მარკიონე - გარდაქმნების სპეციალისტი

მარკიონე იტალიის ქალაქ კიეტიში დაიბადა, 14 წლისა კი კანადაში გადასახლდა. ამჟამად ის კანადს და იტალიის მოქალაქეა. განათლებით ბუღალტერმა, ვექილმა და სასამართლო შუამავალმა, მარკიონემ თავისი კარიერა კანადაში დაიწყო, სადაც კომპანია ”დელუა ენდ ტაჩში” მუშაობდა. 1994 წელს ის ქიმიურ-ფარმაცევტულ ჯგუფ ”ალუსუის ლონცაში” დაგავიდა, სამი წლის შემდეგ კი ამ ჯგუფიდან ფარმაცევტული ბიზნესი გამოყო და ჯგუფი ”ლონცა” ჩამოაყალიბა. მარკიონეს გამჭრიახობის წყალობით, ამ ჯგუფის მოგება სამ წელიწადში გასამმაგდა.

მარკიონემ კომპანიების ეფექტურად გარდამქმნელის რეპუტაცია მჯერ კიდევ ”ფიატში” მისვლამდე დაიმკვიდრა. 2004 წელს კი ტუეინული კონცერნის მთავარი აღმასრულებელი გახდა. მანამდე ოთხი წლის განმავლობაში, ”ფიატი” წაგებაზე მუშაობდა. მარკიონეს პირველი დამსახურება ისაა, რომ მან ”ფიატი” ”ჯენერალ მოტორსს” დააშორა (უფრო სწორედ, ფიატთან დაშორება გენერლებმა ითხოვეს, რისთვისაც ორ მხარეს შორის არსებული კონტრაქტი უნდა დარღვეულიყო) და თან, ამისათვის ამერიკული გიგანტისგან, რომელსაც დიდი კრიზისის ნიშნები ჯერაც არ ეტყობოდა, 2 მილიარდი დოლარი მიიღო.

ამას მოჰყვა ბანკებთან გაფორმებული მეტად ხელსაყრელი კონტრაქტები, 19,000 თანამშრომლის დათხოვნა, ახალი მოდელების შემუშავების დროის 3 წლამდე (ოთხი წლიდან) შემცირება და ბაზარზე ახალი მოდელების გამოშვება. შედეგად, 2005 წელი ”ფიატმა” მოგებით დაასრულა (!).

ბევრი ანალიტიკოსი დღეს ამბობს, რომ მარკიონე ამჟამად ”კრაისლერის” ხარჯების შეკვეცის გზების ძებნითაა დაკავებული. თუმცა ისიც ფაქტია, რომ ეს საქმე ნაწილობრივ მანამ გაკეთდა, სანამ ის დეტროიტული კომპანიის შეფი გახდებოდა. ეს შარშან, იმ ექვს კვირაში მოხდა, როცა ”კრაისლერი” ხელოვნური გაკოტრების რეჟიმში იმყოფებოდა. ამ პერიოდს მარკიონე ამერიკული კომპანიის ”სარეცხ მანქანაში” გატარებას ადარებს. ”ჭუჭყის” სახით, კომპანიამ 8 ქარხანა მოიშორა (დახურა), გაყიდა, ან გააქირავა უძრავი ქონების ნაწილი და კონტრაქტი 789 ამერიკელ დილერთან შეწყვიტა. გარდა ამისა, აშშ-ის მთავრობისგან, შეღავათიანი სესხის სახით, რამდენიმე მილიარდი დოლარი მიიღო (ვალის დიდი ნაწილი უკვე დაფარულია).

ანალიტიკოსების აზრით, იმ ათი წლის განმავლობაში, რაც ”კრაისლერი” ჯერ ”დაიმლერის”, შემდეგ კი ”ცერბერუსის” ხელში იყო, მისი ინჟინრების ინოვაციურობა და კრეატიულობა დაჩლუნგდა, რადგან ამერიკული კომპანიის რეალური განვითარებით არავინ იყო დაინტერესებული. ახლა კი, მარკიონემ ამ თვისებათა გამოცოცხლება დაიწყო, რაც კიდევ ერთი ნიშანია იმისა, რომ ”ფიატს” ”კრაისლერთან” შორს მიმავალი მიზნები აკავშირებს და ეს ორივე კომპანიისთვის სასარგებლო იქნება.

ერთ-ერთი პირველი საქმე, რაც მარკიონემ ”კრაისლერის” სათავეში მისვლის შემდეგ გააკეთა, ის იყო, რომ 40-ზე მეტ მაღალი რანგის მენეჯერს საქმე გადაუნაწილე. სხვათა შორის, ”ფიატის” მთავარ აღმასრულებლად დანიშვნის შემდეგაც, ის ანალოგიურად მოიქცა. ის ამბობს, რომ ბიზნესში ისეთ ადამიანებს ენდობა, რომლებსაც შემდეგი ორი ფუნდამენტური თვისება გააჩნია: ხალხის გაძღოლა და სიახლეების დანერგვა.

რესტრუქტურიზაციის გარდა, მარკიონეს მთავარი საზრუნავი ორი კომპანიის საწარმოო პროგრამის გადახალისებაცაა. ამჟამად ის ”ჯიპის” პოპულარულ უგზოობის მოდელ ”გრანდ ჩეროკითაა” დაკავებული, რომელიც ამერიკულ ბაზარზე მალე გამოჩნდება. ის ამ მოდელს უყურებს, როგორც წუმპედან ”კრაისლერის” ამომყვანს და ავტომობილს, რომელსაც ამერიკული ჯგუფის კრიზისიდან გამოყვანაში მთავარი როლის შესრულება შეუძლია.

მაგრამ ანალიტიკოსები თვლიან, რომ ”გრანდ ჩეროკის” ”კრაისლერის” გაყიდვების ზრდის მცირე ხნით შენარჩუნება შეუძლია. უფრო სერიოზული წარმატებისთვის კი სამოდელო გამის გაფართოებაა საჭირო, რასაც გაცილებით მეტი დრო დასჭირდება. თუმცა მარკიონე ამისთვისაც მზადაა. ცოტა ხნის წინ, მან ”ფიატის” ჯგუფის რესტრუქტურიზაციის გეგმა შეიმუშავა, რომელიც ”კრაისლერის” და იტალიური კომპანიის ბრენდების მჭიდრო თანამშრომლობას ითვალისწინებს.

მოკლედ, რაც ორი საავტომობილო ჯგუფის შეფი გახდა, მარკიონე ჯვირაში 7 დღე მუშაობს და ტურინსა და დეტროიტს შორის მუდმივად გადაფრენაშია. სხვაგვარად არც შეიძლება - ორივე კომპანია ამ ეტაპზე გარდატეხის პროცესშია და ყურადღების ოდნავ მოდუნებასაც კი, შეიძლება უზარმაზარი ზარალი მოჰყვეს.

დაბოლოს, კითხვაზე, როგორ შეაფასებს გონს, მარკიონე ამბობს, რომ ”რენო-ნისანის” შეფი ”რკინის მუშტივითაა” და დასძენს: ”ის ჩემზე გაცილებით უკეთესი მმართველია”. ამას ამბობს, მაგრამ გულში ალბათ ფიქრობს, რომ მისი დროც დადგება...